W1897 roku został przeprowadzony w Imperium Rosyjskim po raz pierwszy spis powszechny. Zostały zebrane dość obszerne informacje o społeczeństwie tego czasu. Następnie została przeprowadzona szczegółowa analiza zebranych danych. Należy podziwiać ilość różnorodnych zestawień w ogromnej ilości tabel. W epoce, gdzie nie było techniki obliczeniowej, Należy podziwiać wykonaną pracę. Postarałem się wybrać interesujące liczby dotyczące naszego regionu. Rozpocznę od Białegostoku. Stolicą jednostki administracyjnej do której należał Białystok było miasto gubernialne Grodno. Miasto liczyło 46 871 mieszkańców. Cała gubernia liczyła 1 603 409 ludności w tym wg wyznania 919 346 prawosławnych, 386 519 katolików i 280 489 mojżeszowego. Liczba ludności miejskiej wynosiła 255 946 osób. Tymczasem Białystok liczył 63 927 mieszkańców. Jeśli chodzi o mieszkańców mniejszych miast oto poniżej zestawienie

Miasta l. mieszk.
Sokółka 7595
Bielsk 7461
Brańsk 4044
Siemiatycze 6151
Ciechanowiec 5569
Zabłudów 3772
Krynki 4957
Gródek 3209
Drohiczyn 2258
Supraśl 2459
Dąbrowa 1988
Nowy Dwór 1300

 

Jeśli wziąć pod uwagę skład narodowościowy, to

Obszar Polacy Białorusini Ukraińcy Żydzi
Gubernia 32 162 765 045 362 526 278 542
W miastach 32 283 32 996 5 925 146 907

  Z powyższej tabeli wynika, że  Żydzi stanowili ponad 67% ludności miejskiej, a w miałych miasteczkach nawet powyżej 70%.

Dla porównania wg wyznania ujazd Białostocki i ujazd Bielski

ujazd katolickiego prawosławnego mojżeszowego
Białostocki 41 619 97 448 59 545
Bielski 79 380 59 970 24 529

Po opublikowaniu wyników spisu powszechnego niewiele czasu upłynęło, gdy nastąpiły wielkie wydarzenia I wojna światowa i potem rewolucja w Rosji. Zniknęło Imperium Rosyjskie. Na naszym terenie w tym czasie nastąpiły znaczne przemiany społeczne, znaczny przepływ ludności w głąb Rosji i z powrotem. Z tym związane znaczne straty ludnościowe z powodu chorób i głodu, działań wojennych na frontach.